امروزه همه میدانیم وجود و کاربرد پلاستیک چه مزیتهای ویژهای به همراه داشته اما باید قبول کنیم که در سراسر جهان بازیافت پلاستیک به خوبی پیش نمیرود. کشورهای پیشرفتهای همچون امریکا زمانی که نرخ بازیافت کاغذ (۶۸ درصد) را با نرخ بازیافت پلاستیک (۹ درصد) مقایسه میکنند، با سوالات زیادی مواجه میشوند. پاسخ نسبتا ساده است. نه تنها نحوه استفاده کاغذ از پلاستیک فرق دارد بلکه نحوه بازیافت آنها نیز متفاوت میباشد. شناسایی و دستهبندی محصولات کاغذی قابل بازیافت نیز آسانتر است.
کاربردهای محصولات پلاستیکی و کاغذی
بیایید با کاربردهای مختلف کاغذ و محصولات پلاستیکی شروع کنیم.

مصارف کاغذ ها
کاغذ عمدتا برای ساخت بستهبندی استفاده میشود در حالی که پلاستیک برای طیف وسیعتری از مصارف ساخته میشود. بر اساس دادههای EPA، ۶۲ درصد از کاغذ تولید شده در سال ۲۰۱۸ برای بسته بندی، عمدتا برای جعبهها استفاده شده است. آنها به راحتی و به شدت بازیافت میشوند.
همچنین از کاغذ برای تهیه کاغذهای چاپی مانند روزنامه و کاغذ اداری (۲۴ درصد) استفاده میشود. کاغذ چاپی دارای نرخ بازیافت خوبی است. دستمال کاغذی، از جمله دستمال توالت، همراه با دستمال کاغذی کنار بشقاب و فنجان و سایر محصولات ۱۴ درصد دیگر را تشکیل میدهند. همه آنها به ندرت بازیافت میشوند.
عامل بعدی این است که چه کسی این محصولات را برای بازیافت یا دفع تولید میکند و ارزش بازیافت آنها چگونه تعیین میشود. جعبههای کاغذی تاکنون بزرگترین محصول کاغذی در جریان بازیافت و ضایعات هستند. حتی با افزایش تجارت الکترونیکی ناشی از بیماری ویروس کرونا و ارسال مستقیم جعبهها به مصرف کنندگان، اکثریت بزرگ این جعبهها برای ارسال محصولات به انبارها یا مستقیما به موسسات خرده فروشی استفاده میشود. پنجاه سال پیش، آن کسبوکارها متوجه شدند که میتوانند با فروش جعبههای مستعمل خود، بهجای پرداخت هزینه برای حمل و نقل آنها، در هزینههای خود صرفهجویی کنند. آنها در طول سالها با تامین مواد خام تمیز برای صنعت کاغذ، پول زیادی به دست آوردهاند.
دلیل نهایی این است که شناسایی و دستهبندی محصولات کاغذی برای بازیافت آسانتر است. جعبه یک جعبه است، یک تکه کاغذ چاپی یک تکه کاغذ چاپی است. همه آنها از الیاف چوبی بکر یا بازیافتی ساخته شدهاند و این برای بازیافت اهمیتی ندارد.
مصارف پلاستیک ها
در مقایسه، تنها ۴۱ درصد از پلاستیکها برای بستهبندی استفاده میشود. همچنین پلاستیک برای ساخت اقلام «بادوام» مانند فرش، مبلمان و وسایلی که برای سالها دوام دارند (۳۸ درصد) و اقلام «غیر دوام» مانند ظروفی همچون گالن ها و بطری ها و درب پلاستیکی شان و پوشکهای یکبار مصرف که به سرعت استفاده میشوند (۲۱ درصد). در حالی که برخی از بستههای پلاستیکی مانند ظروف پلاستیکی بازیافت میشوند، برخی از بستههای نیز غیرقابل بازیافت هستند.
در واقع، برنامههای بازیافت بر روی کاغذ چاپی و بستهبندی متمرکز است. این موضوع ۸۶ درصد از کاغذی است که ما استفاده میکنیم و در مقابل تنها ۴۱ درصد از پلاستیک بازیافت میشود. اگر هر بسته پلاستیکی برای بازیافت در مقایسه با نیمی از بستههای کاغذی و کاغذی چاپ شده جمعآوری میشد، کاغذ باز هم نرخ بازیافت بالاتری خواهد داشت.
بازیافت پلاستیک کمتر اتفاق می افتد زیرا اکثریت قریب به اتفاق محصولات پلاستیکی به خانهها ختم میشوند و به سمت کسب و کار نمیرود. من و شما انگیزه مالی برای بازیافت پلاستیک نداریم که آن مشاغل برای بازیافت جعبهها دارند. اما اگر منصف باشیم، ما انگیزهای هم برای بازیافت کاغذ و جعبههای چاپ شده خود نداریم. در نتیجه، ما در بازیافت بستههای پلاستیکی، جعبهها و سایر کاغذهایمان تقریبا به خوبی کار نمیکنیم.
تلاش برای فهمیدن اینکه کدام بسته پلاستیکی را در سطل بازیافت قرار دهید بسیار سختتر است. بیش از هشت نوع ماده برای ساخت بستهبندی ظروف پلاستیکی استفاده میشود.

این تفاوت به دلیل الزامات مختلف مورد نیاز برای محافظت از طیف گستردهای از محصولات غذایی و غیر خوراکی بستهبندی شده در پلاستیک اجتناب ناپذیر است. دادههای EPA نشان میدهد که کدام مواد نرخ بازیافت بالاتری دارند. افسوس که بستهبندی «یک پلاستیک برای هر محصول» اختراع نشده است. لازم به ذکر است که ساپل قطعات پلاستیکی تزریقی به صورت عمده را در اختیار تولیدکنندههای عزیز قرار میدهد.
خوشبختانه شناسایی بطریهای پلاستیکی قابل بازیافت آسانتر از کیسههای غیرقابل بازیافت است. بسیاری از ما باید بتوانیم این تمایز را قائل شویم، اگرچه نگاهی گذرا به سطلهای بازیافت محله شما نشان میدهد که آنطور که باید خوب عمل نمیکنیم. بازیافت PET برای بطریهایی که قالبگیری بادی دارند آسان است، اما برای بطریهای تاشو سختتر است.
روش بازیافت پلاستیک
خبر خوب این است که فناوری مرتبسازی در تأسیسات پردازش تقریبا به طور تصاعدی در حال بهبود است. مرتبکنندههای نوری، هوش مصنوعی و بازوهای رباتیک از شما یا ما ماهرتر هستند. اما شکستهای ما در قرار دادن مواد قابل بازیافت مناسب در سطل زباله، کار آنها را سختتر میکند. متأسفانه، نکته اصلی برای مرتبسازی ساده است: در مورد بازیافت پلاستیک باید بیشتر فکر کنیم.
پلاستیک به وضوح یک مزیت دارد. استفاده از آن میلیونها و میلیونها تن بستههای شیشهای، فلزی، کاغذی و حتی پلاستیکی سنگینتر را از بین برده است. این کاهش ضایعات در بهترین حالت خود است اما صنعت هیچ اعتباری برای موفقیت خود ندارد. در مقابل، جعبههای کاغذی بسیار سختتر و سبکتر هستند، زیرا وظیفه آنها محافظت از محصولاتی است که حمل میکنند، از جمله تمام بستههای پلاستیکی که به طور ایمن در داخل آن قرار گرفتهاند.
آیا کاغذ یک ماده بسته بندی انعطاف پذیرتر از پلاستیک است؟

مانند بسیاری دیگر از کاربردهای اصلی پلاستیک، استفاده از پلاستیک در بستهبندیهای انعطافپذیر در سالهای اخیر با توجه به افزایش نگرانیهای پایداری و گسترش جهانی مورد بررسی قرار گرفته است. کاغذ اغلب به عنوان جایگزینی بسیار سازگارتر با محیط زیست مورد ستایش قرار میگیرد، اما واقعاً چگونه این دو ماده با هم مقایسه میشوند؟ پایدارترین راه حل چیست؟
از لحاظ تاریخی، کاغذها در بستهبندیهای انعطافپذیر برای بسیاری از کاربردها از جمله شیرینی پزی، غذای حیوانات خانگی و غذای خشک استفاده شدهاند. با این حال، در اوایل دهه ۲۰۰۰، تقاضای کاغذ به عنوان یک بستر بستهبندی انعطافپذیر به دلیل رقابت ناشی از کاهش اندازه گیری و افزایش جایگزینهای پلاستیکی شروع به کاهش کرد.
تحلیل بازار بستهبندی انعطافپذیر جهانی Wood Mackenzie اندازه بازار بستهبندی انعطافپذیر عرضهشده مبدل را تقریبا ۹۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۸ و ۹۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ نشان میدهد. بستهبندی انعطافپذیر با ارزش افزوده مبتنی بر پلاستیک، یعنی مبدل عرضهشده، تقریبا ۹۳ درصد از کل مصرف را تشکیل میدهد. در مقایسه با بستهبندی انعطافپذیر مبتنی بر کاغذ که حدود ۵٪ را تشکیل میدهد.
کاغذ در مقابل پلاستیک: مقایسه اعتبار سبز
پس از سالها کاهش تقاضا، بستهبندیهای انعطافپذیر مبتنی بر کاغذ در حال افزایش محبوبیت در بین عموم مردم است، زیرا مصرفکنندگان نهایی خواهان راهحلهای بستهبندی پایدارتری هستند.
امروزه مصرف کنندگان کاغذ را به عنوان جایگزینی سازگارتر با محیط زیست برای پلاستیک میدانند. یک نظرسنجی از مصرف کنندگان اروپایی که توسط Two Sides در سال ۲۰۲۰ انجام شد، به این نتیجه رسید که ۶۲ درصد از مصرف کنندگان بستهبندی کاغذ و مقوا را برای محیط زیست بهتر میدانند. علاوه بر این، ۷۰ درصد از مصرف کنندگان مورد بررسی گفتند که به طور فعال اقداماتی را برای کاهش استفاده از بستهبندیهای پلاستیکی انجام میدهند.

با این حال، مقایسه اعتبار سبز آنقدرها که برخی فکر میکنند ساده نیست.
کاغذ بسیار بیشتر از پلاستیک قابل تجزیه زیستی است و به راحتی بازیافت میشود. اما اغلب به محل دفن زباله ختم میشود، جایی که سرعت تخریب آن کاهش مییابد و در حالی که فضای بیشتری را نسبت به وزن مشابه پلاستیک اشغال میکند. علاوه بر این، بستهبندیهای انعطافپذیر مبتنی بر کاغذ اغلب با پلاستیک و آلومینیوم لمینیت میشوند یا با مواد روکش میشوند، بنابراین غیرقابل بازیافت میشوند.
ویژگیهای پلاستیک باعث میشود بستهبندیهای پلاستیکی برای نگهداری و محافظت موثر محصولات در حین حمل و نقل و تحویل به مشتریان مناسب باشند. با این حال، با وجود مزایای آن، پلاستیک از یک منبع تجدید ناپذیر ساخته شده است، در حالی که کاغذ از درخت ساخته شده است. علاوه بر این، پلاستیک را میتوان بازیافت کرد، اما در حال حاضر دستیابی به سطوح بالایی از محتوای بازیافتی پس از مصرف در پلاستیک به دلیل آلودگی زباله پس از مصرف، دشوار است. البته که سمبل های بازیافت این موضوع را بسیار بهبود بخشیده است.
برعکس، بازیافت کاغذ نسبتا آسان است زیرا میتوان آن را دوباره خمیر کرد. این بدان معناست که متکی به واکنشهای شیمیایی نیست و حساسیت کمتری به آلودگی دارد. به این ترتیب، اگر کاغذ باعث افزایش ضایعات مواد غذایی یا به خطر انداختن سایر خواص ضروری برای محصول بستهبندی نشود، مزایای زیست محیطی برای استفاده از کاغذ به عنوان بستری برای بستهبندی انعطافپذیر وجود دارد. این امر باعث شده است که برخی از برندها بستهبندیهای پلاستیکی را با کاغذ جایگزین کنند.
جایگزین کردن کاغذ برای صنعت پلاستیک چه معنایی دارد؟
تامین کنندگان و مراکز بازیافت پلاستیکی به طور فزایندهای بر راه حلهای پایدار تمرکز میکنند و در جهت تغییر ادراک منفی عمومی تلاش میکنند. در سالهای اخیر، تلاشهایی برای ترویج بستهبندیهای انعطافپذیر مبتنی بر پلاستیک پایدارتر صورت گرفته است. این موارد شامل راه حلهایی است که از درصد بالاتری از مواد بازیافتی در تمام مسیر تا بهینهسازی طراحی برای بازیافت استفاده میکنند.
علاوه بر فعالیت تولیدکنندگان و برندها، انگیزه پایداری در بستهبندی نیز در سطح قانونگذاری شتاب میگیرد. این امر به ویژه در اروپا صادق است، جایی که دستورالعملهای فراملی اتحادیه اروپا بستهبندی را به عنوان بخشی از یک قرارداد سبز جدید هدف قرار داده است. با این حال، تقریبا تمام ابتکارات بستهبندی که توسط اهداف اتحادیه اروپا انجام شده است، به جای کاغذ، منحصرا روی پلاستیک متمرکز شده است.
آنها منعکس کننده یک آگاهی عمومی مبتنی بر پایداری هستند که بیشتر به دفع پایان عمر مربوط میشود تا یک دیدگاه کل نگر که هزینههای زیست محیطی را در سراسر تولید و توزیع محصولات بستهبندی شده محاسبه میکند.
تولیدکنندگان و مراکز بستهبندی باید تفاوتهای ظریف پایداری در کالاهای بستهبندی شده را بپذیرند و برای ایجاد بهترین راهحل برای محیطزیست، اولویتهای جدیدی را در انواع بستهبندی اعمال کنند.
پایدارترین راه حل چیست؟
بنابراین، آیا یک راه حل کامل وجود دارد؟ پاسخ سریع نه است. اینکه کاغذ یا پلاستیک پایدارترین بستر برای بستهبندی انعطافپذیر باشد تا حد زیادی به کاربرد بستگی دارد. با این حال، تمرکز واقعی باید بر کاهش تمام بستهبندیهای یکبار مصرف، صرفنظر از مواد ساخته شده آنها باشد.
راه پیش رو برای صنعت بستهبندی انعطافپذیر معرفی سیستمهای بازیافت بهتر، راه حلهای بستهبندی انعطافپذیر سازگارتر با بازیافت، مقادیر کمتر بستر در هر بسته و تمرکز دقیقتر بر ایجاد اقتصاد دایرهای است. به طور کلی، مشکل به بستر استفاده شده چندان مربوط نیست، بلکه به میزان استفاده و نحوه پردازش آن به چرخه تولید بستگی دارد. همکاری بین برندها، تولیدکنندگان رزین، شرکتهای بازیافت و مبدلها کلید تسریع پیشرفت به سمت راهحلهای بستهبندی انعطافپذیر پایدارتر است.