استفاده از پلاستیک در داروسازی

صنعت پلاستیک به قدری متنوع و گسترده است که کاربرد آن در تمام ابعاد زندگی روزمره و صنایع مختلف به وضوح دیده میشود. به جرات میتوان گفت که هیچ صنعتی در جهان وجود ندارد که به پلاستیک نیاز نداشته باشد، تمامی صنایع کم و بیش از آن استفاده میکنند.
استفاده از پلاستیک در صنعت داروسازی در گذشته یک موضوع باور نکردنی و خنده دار بود، اما امروزه استفاده از پلاستیک در صنعت داروسازی و پزشکی به یک امر ممکن تبدیل شده است. ساخت تجهیزات پزشکی، ظروف بستهبندی داروهای مختلف، اتاق عمل، دندانپزشکی و غیره نمونههای استفاده از پلاستیک در داروسازی هستند. دو عامل مهم وجود دارد که بر کیفیت تولید داروها و سایر تجهیزات پزشکی تاثیرگذار است و نباید از آنها غافل شوید، کیفیت مواد پلاستیکی و نوع آن دو عامل مهم هستند.
کدامیک از پلاستیکها در صنعت داروسازی استفاده میشوند؟
پلاستیکها از ترکیبات مختلفی ساخته میشوند اما برخی از آنها در صنعت داروسازی و ساخت لوازم و تجهیزات پزشکی مورد استفاده قرار میگیرند که از مهمترین و پرکاربردترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

- پلی یورتان: انعطافپذیری و مقاومت بالای پلی اورتان باعث شده تا از آن در ساخت پروتز و ایمپلنت استفاده کنند.
- پلی وینیل کلراید: یک پلاستیک منعطف و مقرون به صرفه است و در ساخت دارو و تجهیزات پزشکی از آن استفاده میکنند.
- پلی اتیلن: با وزن بالایی که دارد در ساخت پروتزهای پزشکی استفاده میشود. همچنین برای تولید بطری های کوچک گرفته تا گالن ۲۰ لیتری از این ماده استفاده می شود.
- پلی کربنات: این مواد پلاستیکی علاوه بر اینکه شفافیت بالایی دارد در برابر تابش نور خورشید مقاوم است.
- پلی استایرن: این ماده درجه سختی بسیار بالایی دارد. ستند. دو عامل مهم وجود دارد که بر کیفیت تولید داروها و سایر تجهیزات پزشکی تاثیرگذار است و نباید از آنها غافل شوید، کیفیت مواد پلاستیکی و نوع آن دو عامل مهم هستند.
دلایل استفاده از پلاستیک در داروسازی
پلاستیک نقش بسیار گسترده و مهمی در ساخت دارو ایفا میکند، دلایل استفاده از پلاستیک در داروسازی به شرح زیر است:
- انتخابی مقرون به صرفه بودن: استفاده از پلاستیک در ساخت دارو و تجهیزات پزشکی یک گزینه اقتصادی و مقرون به صرفه است. پلاستیک علاوه بر اینکه دوام و پایداری بالایی دارد، در برابر عوامل خارجی هم مقاوم است.
- استفاده مجدد از ضایعات آن: مواد پلاستیکی قابل بازیافت هستند بدین ترتیب تاثیر منفی به روی محیط زیست ندارند.
- دارای خواص حرارتی و الکتریکی: در زمان استفاده از مواد پلاستیکی باید دمای ذوب، دمای استریلیزاسیون و شرایط محیطی را در نظر بگیرید. به عنوان مثال کتون پلی اتر یک ماده پلاستیکی است که مقاومت شیمیایی و مکانیکی بالایی دارد و امکان عقیم سازی توسط بخار، پرتو الکترونی، تابش گاما و اکسید اتیلن در آن وجود دارد.
- سبک و کم وزن: پلاستیک بسیار سبک است و وزن کمی دارد، در ساخت تجهیزات بزرگ پزشکی به منظور جلوگیری از افزایش وزن و سنگین شدن از پلاستیک استفاده میکنند.
- تولید شده طبق استانداردهای پزشکی: مواد پلاستیکی استفاده شده در داروسازی باید مطابق استاندارد جهانی باشد تا علاوه بر بهبود وضعیت بیمار، عملکرد و بازده خوبی داشته باشد.
انعطاف پذیری و ایمنی بالا هم از دیگر دلایل کاربرد پلاستیک در داروسازی است. اگر می خواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه داشته باشید مقاله ” ظروف پلی اتیلن ” را بخوانید.

کاربرد پلاستیک در داروسازی
پلاستیک در صنعت داروسازی و پزشکی کاربرد بسیار وسیع و گستردهای دارد، ویژگیها و مزایای استفاده از پلاستیک باعث شده تا در بخشهای مختلف پزشکی با توجه به شرایط محیطی از آن استفاده کنند، ساخت قالب پلاستیک و طراحی قطعات در این صنعت می تواند بسیار کارآمد باشد:

- تولید ابزار جراحی: سبکی، نفوذناپذیری، قدرت بالا، شفافیت، ضدعفونی کننده و غیره از مهمترین خواص مواد پلاستیکی هستند که باعث شده تا در ساخت ابزارهای جراحی از آن استفاده کنند.
- بسته بندی دارو: دوام بالا و نفوذناپذیری مواد در مقایسه با آب و رطوبت باعث شده تا در ساخت ظروف بستهبندی دارو کاربرد داشته باشند.
- ساخت قطعات پروتز: از مواد پلاستیکی در ساخت پروتزهای بدنی و ارتوپدیک، لنزهای مصنوعی و غیره استفاده میشود.
- پوشش ایمپلنت: برخی از دستگاهها و ایملنتهای پزشکی نباید با بدن تماس داشته باشند، در این زمان بهتر است از مواد پلاستیکی به عنوان پوشش و عایق آن استفاده کرد. این پوششها موجب بهبود عملکرد و کیفیت دستگاه میشوند.
- قالب گیری پزشکی: پلاستیک یکی از مهمترین موادی است که در قالبگیری پزشکی از آن استفاده میکنند. در زمان شکستگی یا در رفتگی هر یک از اعضا از موادی برای قالبگیری و ثابت ماندن اعضا استفاده میکنند که مواد اولیه ساخت پلاستیک از مهمترین اجزای آن است.
- ساخت تجهیزات آزمایشگاهی: پلاستیک در تولید و ساخت لوازم آزمایشگاهی مانند ظروف نمونه برداری، بطریها، لولهها، ظروف شیشهای و غیره استفاده میشود. شفافیت و خواص ضدعفونی این مواد باعث شده تا در ساخت کانتینر حمل نمونهها از آن استفاده کنند.
- قابل استفاده در دندانپزشکی: برای ساخت دندانهای مصنوعی و قالبگیری از ترکیباتی استفاده میکنند که مواد پلاستیکی یکی از اجزای تشکیل دهنده آن است. مواد پلاستیکی مقاومت بالایی دارد و استفاده از آن موجب صرفه جویی در هزینه میشود.
جمع بندی
استفاده از پلاستیک محدود به صنعت بستهبندی نیست و در صنایع و بخشهای مختلفی از آن استفاده میکنند. یکی از مهمترین و مرسومترین کاربردهای پلاستیک در بخش پزشکی است که علاوه بر ساخت تجهیزات آزمایشگاهی در ساخت ایمپلنتهای پزشکی، بسته بندی دارو، پروتز و غیره از آن استفاده میکنند.