چرا سوزاندن پلاستیک ها مضر است؟
صنعت بازیافت زباله در عصر کنونی اهمیت زیادی پیدا کرده است زیرا سیاره زمین در حال تبدیل شدن به زباله دان پلاستیک هاست. بسیاری در صنعت زباله اینطور فکر میکنند که سوزاندن و دیگر پروژههای «تبدیل زباله به انرژی» ممکن است خطراتی برای محیط زیست ایجاد کنند. به عبارت دیگر، سوزاندن پلاستیک تا چه مقدار مضر است؟ سوال مهمی که قصد داریم در این مطلب به آن پاسخ دهیم.
با سیل متورم زبالههای پلاستیکی چه باید کرد؟ مخصوصا اگر نخواهیم آن را در بین شاخههای درختان، شناور بر روی اقیانوسها یا در شکم پرندگان دریایی و نهنگها ببینیم. بر اساس گزارشی که توسط مجمع جهانی اقتصاد منتشر شده، انتظار میرود تولید پلاستیک در ۲۰ سال آینده دو برابر شود. در همین حال، نرخ بازیافت پلاستیک در اروپا حدود ۳۰ درصد، در ایالات متحده تنها ۹ درصد و در بسیاری از کشورهای در حال توسعه صفر یا نزدیک به آن است.
با زباله های پلاستیکی چه کنیم؟
کنسرسیومی از شرکتهای پتروشیمی و کالاهای مصرفی برای پایان دادن به زبالههای پلاستیکی، از جمله اکسون، داو، توتال، شل، شورون فیلیپس و پراکتراند گمبل، متعهد شدند که ۱.۵ میلیارد دلار در طول پنج سال برای رفع این مشکل هزینه کنند.
هدف آنها حمایت از مواد جایگزین و سیستمهای تحویل، تقویت برنامههای بازیافت و ترویج فناوریهایی است که پلاستیکها را به سوخت یا انرژی تبدیل میکنند.هدف آنها حمایت از مواد جایگزین و سیستمهای تحویل، تقویت برنامههای بازیافت و ترویج فناوریهایی است که پلاستیکها را به سوخت یا انرژی تبدیل میکنند.
می توان اینگونه نتیجه گرفت پلاستیک خود می تواند به منبع انرژی تبدیل گردد و از آن استفاده مجدد نمود. ظروف پلاستیکی چنانچه جمع آوری و بازیافت شوند نه تنها تهدیدی محسوب نمیگردند بلکه مجددا نیز بکار می روند.
دستگاههای زباله سوز که پلاستیک و سایر زبالههای شهری را میسوزانند، میتوانند گرما و بخار کافی برای چرخاندن پرههای توربین و تولید برق برای شبکه محلی تولید کنند. اتحادیه اروپا که دفن زبالههای آلی را محدود میکند و تقریبا ۴۲ درصد از زبالههای خود را میسوزاند. به همین ترتیب، ایالات متحده ۱۲.۵ درصد زباله میسوزاند.
به گفته شورای جهانی انرژی، یک شبکه معتبر سازمان ملل که طیفی از منابع و فناوریهای انرژی را نمایندگی میکند، روند تبدیل زباله به انرژی احتمالا در سالهای آینده به ویژه در منطقه آسیا و اقیانوسیه شاهد رشد ثابتی است. چین در حال حاضر حدود ۳۰۰ کارخانه تبدیل زباله به انرژی در حال فعالیت دارد و صدها کارخانه دیگر نیز در حال ساخت هستند.
جان هوسوار از Greenpeace میگوید: «از آنجایی که کشورهایی مانند چین درهای خود را به روی زبالههای خارجی میبندند و صنعت بازیافت سنگین نمیتواند با بحران آلودگی پلاستیک مقابله کند، سوزاندن به طور فزایندهای به عنوان یک جایگزین آسان مطرح میشود.»
آیا سوزاندن زباله ایده خوبی است؟
سوزاندن زبالههای پلاستیکی برای ایجاد انرژی معقول به نظر میرسد: به هر حال پلاستیک، درست مانند نفت از هیدروکربنها ساخته میشود و چگالی انرژی بیشتری نسبت به زغال سنگ دارد. اما موانع متعددی بر سر راه گسترش بزرگ سوزاندن زباله وجود دارد. برای اطلاع از اینکه اگر زباله ها سوزانده نشوند چقدر طول می کشد تا تجزیه شوند مقاله چقدر طول می کشد تا زباله های ما تجزیه شوند؟ را بخوانید.
موانع سوزاندن پلاستیک
الف ) قرار دادن نیروگاههای تبدیل زباله به انرژی، مانند مکانیابی محلهای دفن زباله، دشوار است. هیچکس نمیخواهد در نزدیکی کارخانهای که ممکن است میزبان صدها کامیون پر از زباله در روز باشد، زندگی کند.
ب) ساخت و بهره برداری از نیروگاههای تبدیل زباله به انرژی نیز پرهزینه است، بنابراین معمولا هزینه بیشتری برای تخلیه زباله نسبت به محلهای دفن زباله دریافت میکنند و از آنجایی که کارخانهها با جریانهای ثابت زباله کار میکنند، صاحبان آنها اغلب نیاز دارند مواد را از راه دور منتقل کنند.
ج) نیروگاههای بزرگ برق کافی برای تامین دهها هزار خانه تولید میکنند اما مطالعات نشان دادهاند که بازیافت زبالههای پلاستیکی باعث صرفهجویی در انرژی (با کاهش نیاز به استخراج سوخت فسیلی و پردازش آن به پلاستیک جدید) با سوزاندن آن به همراه سایر زبالههای خانگی میشود.
د) در نهایت، نیروگاههای تبدیل زباله به انرژی پتانسیل انتشار سطوح پایینی از آلایندههای سمی مانند دیوکسینها، گازهای اسیدی و فلزات سنگین را دارند. کارخانههای مدرن از اسکرابرها، رسوبدهندهها و فیلترهای پیشرفته برای جذب این ترکیبات استفاده میکنند اما همانطور که شورای جهانی انرژی با احتیاط در گزارشی در سال ۲۰۱۷ بیان میکند، «این فناوریها تا زمانی مفید هستند که نیروگاههای احتراق به درستی کار کنند و انتشار گازهای گلخانهای کنترل شود.»
برخی از کارشناسان نگران هستند که کشورهای فاقد قوانین زیست محیطی یا اجرای دقیق، ممکن است سعی کنند در هزینههای کنترل انتشار گازهای گلخانهای صرفه جویی کنند و سپس تولید دائمی گازهای گلخانهای در اثر سوزاندن نادیده گرفته شود. در سال ۲۰۱۶، زباله سوزهای ایالات متحده معادل ۱۲ میلیون تن دی اکسید کربن آزاد کردند که بیش از نیمی از آن به خاطر پلاستیک است. در این میان بهر گیری از ظروفی که قابل بازیات باشند کمک شایانی به محیط زیست و انسان ها می کند.
راه بهتری به جز سوزاندن زباله وجود دارد؟
راه دیگر برای تبدیل زباله به انرژی از طریق تولید گاز مصنوعی است، فرآیندی که پلاستیکها را در دمای بسیار بالا در غیاب تقریبا اکسیژن ذوب میکند (به این معنی است که سمومی مانند دیوکسینها و فورانها تشکیل نمیشوند). این فرآیند یک گاز مصنوعی تولید میکند که برای آتش زدن توربینها استفاده میشود اما با وجود گاز طبیعی بسیار ارزان، نیروگاههای گازرسانی خاصیت رقابتی ندارند.
یک فناوری جذابتر در حال حاضر پیرولیز است که در آن پلاستیکها در دمای پایینتر از گازی شدن و در حضور اکسیژن کمتر خرد و ذوب میشوند. گرما، پلیمرهای پلاستیکی را به هیدروکربنهای کوچکتر تجزیه میکند که میتوانند به سوخت دیزل و حتی سایر محصولات پتروشیمی از جمله پلاستیکهای جدید تصفیه شوند.
هفت کارخانه نسبتا کوچک پیرولیز اکنون در ایالات متحده فعالیت میکنند، برخی از آنها هنوز در مرحله اولیه هستند و به نظر میرسد این فناوری در سراسر جهان در حال گسترش است. با توجه به امکاناتی در اروپا، چین، هند، اندونزی و فیلیپین مشاهده میشود. شورای شیمی آمریکا تخمین میزند که ایالات متحده میتواند ۶۰۰ واحد پیرولیز که ۳۰ تن پلاستیک در روز را جابجا میکند. یعنی در مجموع حدود ۶.۵ میلیون تن در سال، درست کمتر از یک پنجم از ۳۴.۵ میلیون تن زباله پلاستیکی تولید شده در این کشور به این برنامه اختصاص دهد.
پریانکا باکایا، موسس شرکت تبدیل پلاستیک به سوخت Renewlogy میگوید، پیرولیز میتواند فیلمها، کیسهها و مواد چندلایهای را استفاده کند که اکثر بازیافتکنندگان مکانیکی نمیتوانند انجام دهند. او اظهار داشت که این فرآیند هیچ آلاینده مضری به جز «مقدار کمی مقدار دی اکسید کربن» تولید نمیکند.
از سوی دیگر، منتقدان پیرولیز را یک فناوری گرانقیمت و نابالغ مینامند، با استارتآپهایی مرتبط میدانند که در طول سالها آمده و رفتهاند و قادر به برآوردن محدودیتهای کنترل آلودگی یا اهداف فنی و مالی خود نیستند. هنوز هم تولید گازوئیل از سوخت فسیلی ارزانتر از سوزاندن زبالههای پلاستیکی است. از سوی دیگر بازیافت پلاستیک هم راه دیگری است که می تواند مد نظر قرار بگیرید برای اطلاعات بیشتر پلاستیک چگونه بازیافت می شود؟ را ببینید.
آیا سوخت پلاستیک یک منبع تجدید پذیر است؟
بر اساس اطلاعات پایگاه دادههای مشوقهای دولتی برای انرژیهای تجدیدپذیر و کارایی، ۱۶ ایالت آمریکا زبالههای جامد شهری، از جمله پلاستیکهای موجود در آن را منبع سوخت تجدیدپذیر میدانند. اما پلاستیکها مانند چوب، کاغذ یا پنبه قابل تجدید نیستند. پلاستیکها به وسیله نور خورشید رشد نمیکنند، اگرچه ما آنها را از سوختهای فسیلی استخراجشده از زمین میسازیم و هر مرحله از این فرآیند دارای پتانسیل آلودگی است.
در اتحادیه اروپا، تنها بخش بیوژنیک زبالههای جامد شهری قابل تجدید در نظر گرفته میشود. اما مهم نیست که اتحادیه اروپا کربن تولید شده را چگونه دستهبندی میکند. سوزاندن پلاستیک برای سوخت در کورههای زباله سوز، همراه با بقیه زبالههای آن، به نظر میرسد با تصویب این اتحادیه در سال ۲۰۱۵، اهداف «اقتصاد دایره ای» را در تضاد است که هدف آن حفظ منابع موجود است.
تا زمانی که ممکن است و همه بستهبندیهای پلاستیکی قابل استفاده مجدد اجرا میشود و قابلیت بازیافت یا کمپوست شدن تا سال ۲۰۳۰ وجود دارد. راب اپسومر از بنیاد الن مک آرتور که اقتصاد دایرهای را ترویج میکند، میگوید: «وقتی سوختهای فسیلی را از زمین استخراج میکنید و با آنها پلاستیک میسازید. سپس آن پلاستیکها را برای انرژی میسوزانید، واضح است که این یک اقتصادی دایرهای نیست بلکه یک خط است.
اما اپسومر اضافه میکند که پیرولیز میتواند بخشی از اقتصاد دایرهای در نظر گرفته شود. اگر خروجیهای آن به عنوان ماده اولیه برای مواد جدید با کیفیت بالا (از جمله پلاستیکهای بادوام) استفاده شود.»
طرفداران زبالههای صفر نگرانند که هر رویکردی برای تبدیل زبالههای پلاستیکی به انرژی چیزی برای کاهش تقاضا در جهت محصولات جدید پلاستیکی و حتی کمتر برای کاهش تغییرات آب و هوایی انجام نمیدهد. کلر آرکین، یکی از مبارزان اتحاد جهانی برای جایگزینهای زباله سوز میگوید: «بالا بردن این رویکردها به معنای منحرف کردن تمرکز از راهحلهای واقعی است.»
برای اطلاعات بیشتر راجع به پلاستیک بزرگترین مزایا و معایب پلاستیک را بخوانید.
آیا سوزاندن زباله های پلاستیکی برای سلامتی مضر است؟
سوزاندن زبالههای پلاستیکی یک عمل رایج در سراسر جهان است و این روش یک راه حل سریع و آسان برای کاهش زبالههای پلاستیک در نظر گرفته میشود. اگرچه ضایعات از نظر حجم کاهش مییابد اما گزارش شده است که این روش باعث مشکلات تازه کشف شدهای میشود که برای سلامتی و محیط زیست خطرناک تلقی میشوند.
امیل بودیانتو، مدیر بخش علوم محیطی دانشگاه اندونزی اظهار داشت که زبالههای پلاستیکی حاوی کربن و هیدروژن هستند. این ترکیبات با کلرید مخلوط میشوند که اغلب در ضایعات مواد غذایی یافت میشود. هنگامی که آنها را آتش میزنند، مخلوط گازی را آزاد میکند که برای انسان مضر است. هنگامی که زبالههای پلاستیکی و مواد غذایی سوزانده میشوند، دیوکسین و فوران تولید میکنند. این عناصر، حتی در مقادیر کم، میتوانند باعث مرگ شوند.
اگر این گاز استنشاق شود، فورا میتواند باعث سرفه، تنگی نفس و سرگیجه شود. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این گاز نیز میتواند باعث سرطان شود. یکی دیگر از اثرات مضر سوزاندن زباله، آلودگی است زیرا میتواند به لایه اوزون آسیب برساند.
همچنین با اثر گلخانهای همبستگی دارد و یک راه سازگارتر با محیط زیست برای دفع زباله، سوزاندن پایدار در دمای ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد است. در مقاله پلاستیک چه تاثیری بر سلامتی دارد؟ بیشتر به این موضوع پرداخته ایم. این کار را میتوان با استفاده از روش سوزاندن یا فرآیند تصفیه زباله انجام داد که شامل احتراق مواد آلی در مواد زائد است.
امیل بیان کرد: «با سوزاندن، تا زمانی که در دمای ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد انجام شود، هیچ گاز مضری به بیرون منتقل نمیشود. اگرچه من میدانم که این برای خانوادهها دشوار است. وی ابراز امیدواری کرد که در آیندهای نزدیک سوزاندن زباله انجام نشود. همچنین امیدوارم که مردم استفاده از پلاستیک را کاهش دهند. لطفا کیسههای خرید پارچهای خود را همراهتان بیاورید.»