گالن پلاستیکی
بطری پلاستیکی
درب پلاستیکی
مواد اولیه صنعت پلاستیک: سفری از نفت تا آینده‌ای پایدار
صنعت پلاستیک نقشی حیاتی در زندگی مدرن ایفا می‌کند و محصولات آن در بخش‌های مختلفی از جمله بسته‌بندی، مراقبت‌های بهداشتی, حمل و نقل, الکترونیک و ساختمان‌سازی کاربرد دارند. درک مواد اولیه‌ای که ستون فقرات این صنعت را تشکیل می‌دهند، برای شناخت بازار، پایداری و چالش‌های زیست‌محیطی آن ضروری است. هدف این مقاله بررسی منابع اصلی و ثانویه مواد اولیه پلاستیک و دینامیک بازار مرتبط با آنها است، همچنین به نقش کشورهای مهم تولیدکننده نفت و گاز، از جمله ایران، در تأمین این مواد اولیه اشاره خواهیم کرد.
مواد اولیه اولیه (پلاستیک‌های نو): آغاز داستان از دل طبیعت
مواد اولیه مورد استفاده برای تولید پلاستیک‌ها امروزه عمدتاً در دنیای طبیعی یافت می‌شوند و شامل سلولز، زغال سنگ، گاز طبیعی، نمک و نفت خام هستند. نفت خام به عنوان مهم‌ترین و نوسان‌پذیرترین کالای جهان شناخته می‌شود و یک سوخت انرژی اولیه و ماده خام صنعتی است. جالب است بدانید که بیشتر پلاستیک‌ها از نفت خام ساخته می‌شوند یا از گازهای طبیعی سنتز می‌شوند. پیوندهای بین مولکول‌ها (مونومرها) برای ایجاد مولکول‌های بزرگ (پلیمرها) باعث می‌شوند پلیمرها قوی و بادوام باشند. این پلیمرها در ساخت طیف وسیعی از محصولات به کار می‌روند، از جمله ظروف نگهداری مایعات و مواد شیمیایی، مانند چلیک با حجم 20 لیتر که نمونه‌ای پرکاربرد در صنایع مختلف است.
مواد اولیه ثانویه (پلاستیک‌های بازیافتی): گامی به سوی آینده‌ای پایدار
با افزایش تولید و مصرف محصولات پلاستیکی، زباله‌های پلاستیکی جامد بخش بزرگی از زباله‌های شهری را تشکیل می‌دهند. در این میان، بازیافت مکانیکی به عنوان دوستدارترین گزینه برای محیط زیست در میان روش‌های صنعتی دفع زباله‌های پلاستیکی اثبات شده است. پلاستیک‌های ثانویه قابلیت جایگزینی مواد اولیه اولیه را دارند و خواص مکانیکی قابل مقایسه‌ای با همتایان نو خود نشان می‌دهند.
سه نوع پلاستیک بازیافتی رایج شامل پلی‌اتیلن با چگالی بالا بازیافتی (rHDPE)، پلی‌اتیلن ترفتالات بازیافتی (rPET) و پلی‌پروپیلن بازیافتی (rPP) هستند که قیمت آنها در بازارهای جهانی جمع‌آوری و خرید و فروش می‌شود. بازار پلاستیک‌های بازیافتی تاکنون کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. انتظار می‌رود با اجرای ابزارهای قانونی مانند مسئولیت گسترده تولیدکننده (EPR) و بازارهای کربن، بازار نهایی پلاستیک‌های بازیافتی به طور مداوم رشد کند. با این حال، کیفیت و آلودگی همچنان موانع اصلی برای بازیافت باقی مانده‌اند.
از دیدگاه قانون‌گذاران، استفاده از پلاستیک‌های بازیافتی نیاز به ترویج بیشتر دارد، زیرا پلاستیک‌های نو همچنان مواد اولیه اولیه اصلی صنعت پلاستیک در بسیاری از نقاط جهان هستند. اقداماتی مانند وضع مالیات بر استفاده از پلاستیک‌های نو، معرفی کمپین‌های زیست‌محیطی و تشویق تولید پلاستیک‌های بازیافتی می‌تواند به حمایت از بازار پلاستیک‌های بازیافتی کمک کند.
مواد اولیه آینده: افق‌های جدید برای پلاستیک
در آینده، پلاستیک‌ها به طور فزاینده‌ای از زباله، مواد تجدیدپذیر یا CO2 ساخته خواهند شد. اقتصاد چرخشی برای پلاستیک‌ها بر فرآوری، استفاده، استفاده مجدد، جمع‌آوری و دسته‌بندی برای بازیافت و بازگشت به ماده اولیه برای استفاده مجدد تمرکز دارد. پلیمرها در این زمینه بسیار مفید هستند؛ می‌توانند ذوب شده و به صورت مکانیکی به اقلام جدید بازیافت شوند، یا از طریق فرآیندهایی مانند بازیافت شیمیایی تجزیه شده و دوباره متصل شوند. فناوری بازیافت شیمیایی هنوز جدید است اما در حال شتاب گرفتن است. برای آشنایی بیشتر با این نوآوری‌ها و نقش آنها در توسعه پایدار، می‌توانید به وب‌سایت PlasticsEurope، یکی از منابع معتبر در زمینه صنعت پلاستیک و پایداری، مراجعه کنید و اطلاعات بیشتری کسب نمایید. همچنین، برای درک عمیق‌تر مفاهیم پلاستیک‌های دوستدار محیط زیست و انواع آنها، مطالعه مقاله پلاستیک سبز چیست را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
ارتباطات بازار و دینامیک‌ها: رقص پیچیده اقتصاد پلاستیک
تحقیقات ارتباط بین قیمت نفت خام بین‌المللی، قیمت سه نوع پلاستیک بازیافتی رایج و شاخص سهام شرکت‌های تولیدکننده محصولات پلاستیکی را بررسی کرده است. تأثیر بازده قیمت نفت بر بازده قیمت پلاستیک بازیافتی ناچیز است. این ممکن است به این دلیل باشد که تقاضا و عرضه پلاستیک‌های بازیافتی تحت تأثیر عوامل دیگری مانند قوانین و دسترسی به فناوری قرار می‌گیرد. با این حال، نوسان قابل توجهی بین قیمت نفت و قیمت پلاستیک‌های بازیافتی وجود دارد.
در این میان، کشورهایی نظیر ایران، به عنوان یکی از تولیدکنندگان مهم نفت خام و گاز طبیعی در جهان، نقش کلیدی در تأمین مواد اولیه اولیه صنعت پلاستیک ایفا می‌کنند. تحولات در بازار انرژی این کشورها می‌تواند به طور مستقیم بر عرضه و قیمت مونومرها و پلیمرها در بازار جهانی تأثیر بگذارد، و این موضوع بر پیچیدگی دینامیک‌های بازار جهانی پلاستیک می‌افزاید.
ملاحظات زیست‌محیطی مرتبط با مواد اولیه و محصولات: سایه‌ای بر درخشش پلاستیک
در حالی که پلاستیک‌ها به دلیل دوام، پایداری و هزینه کم کاربردهای زیادی دارند، اثرات مخربی بر محیط زیست دارند. پلاستیک در طول تخریب خود مواد شیمیایی مختلفی آزاد می‌کند که تأثیر منفی بر موجودات زنده دارد. پلی‌اتیلن (PE)، که رایج‌ترین پلیمر تولید و دفع شده در سطح جهان است، پرمصرف‌ترین منتشرکننده دو گاز گلخانه‌ای، متان و اتیلن، هنگام قرار گرفتن در معرض تابش خورشید محیطی است. سایر هیدروکربن‌ها مانند اتان و پروپیلن نیز تولید می‌شوند.
این تولید گاز از پلاستیک‌های نو و همچنین پلاستیک‌های کهنه شده در محیط رخ می‌دهد. تولید گاز در هوا تا ۷۶ برابر بیشتر از آب است. نرخ تولید گاز با زمان افزایش می‌یابد. اندازه ذرات و مورفولوژی نیز تأثیرگذار است؛ پودر LDPE نرخ تولید بالاتری نسبت به گلوله‌ها دارد. همانطور که ذرات پلاستیک تخریب شده و کوچکتر می‌شوند (میکروپلاستیک‌ها)، هیدروکربن‌های بیشتری در واحد جرم منتشر می‌کنند. این نتایج نشان می‌دهند که پلاستیک‌ها منبعی تا کنون ناشناخته از گازهای کمیاب مرتبط با آب و هوا را نشان می‌دهند که انتظار می‌رود با افزایش تولید و انباشت پلاستیک در محیط، افزایش یابد. تخریب همچنین منجر به آزادسازی مواد افزودنی و سایر محصولات تخریب می‌شود که برخی از آنها می‌توانند سمی باشند.
نتیجه‌گیری
صنعت پلاستیک متکی بر طیفی از مواد اولیه است که از منابع اولیه سنتی مانند نفت و گاز تا مواد ثانویه بازیافتی متغیر است. در حالی که ارتباطات بازار بین قیمت نفت و پلاستیک‌های بازیافتی پیچیده است، دینامیک‌ها نشان‌دهنده تأثیر فزاینده بازیافت به عنوان یک استراتژی هزینه و پاسخ به توجه عمومی و سیاست‌ها هستند. نقش کشورهای تولیدکننده نفت و گاز مانند ایران در تأمین مواد اولیه اولیه، بر اهمیت همکاری‌های بین‌المللی در این حوزه می‌افزاید. توجه به تأثیرات زیست‌محیطی چرخه عمر پلاستیک‌ها، از جمله انتشار گازهای گلخانه‌ای در طول تخریب، بر اهمیت حرکت به سمت اقتصاد چرخشی و استفاده از مواد اولیه جایگزین تأکید دارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کاربردهای پلاستیک در صنعت بسته‌بندی، از جمله تولید و چاپ انواع ظروف بسته‌بندی، می‌توانید به این مقاله تخصصی مراجعه نمایید.
