پیشرفت تکنولوژی موجب افزایش تقاضای مردم برای مصرف لوازم و وسایل بهداشتی شده و از طرفی به منظور صرفه جویی در زمان، ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف تولید و روانه بازار شدند. ظرفهای پلاستیکی تنوع بسیار زیادی دارند و شما میتوانید برای مصارف مختلف از آنها استفاده کنید. این ظرفها با مواد اولیه مختلفی ساخته میشوند که ظروف آلومینیومی، ظروف فومی، ظروف کاغذی، ظروف گیاهی، ظروف پلاستیکی و غیره از رایجترین نوع آنها هستند. در میان مدلهای مختلف ظرفهای پلاستیکی، لیوان یکبار مصرف کاربرد بسیار بیشتری دارد. اما آنچه در این چند سال اخیر در رابطه با مصرف نوشیدنیهای گرم درون لیوانهای پلاستیکی مطرح شده، سرطانزا بودن این محصولات است که در ادامه به بررسی آن میپردازیم.
خطر خوردن آب گرم داخل بطری پلاستیکی
بطریهای پلاستیکی اعم از 1 لیتری و دیگر موارد از یک ماده اولیه مهم به نام پلی اتیلن ترفتالات یا PET ساخته میشوند. این ماده یک پلیمر است و میتواند موجب آلودگی آب شود به همین دلیل میتوان گفت که آب گرم موجود در بطری پلاستیکی ممکن است در ترکیبات آن تغییراتی ایجاد شود. اما مهمترین موادی که وارد ترکیب آب میشود عبارتند از:
- آنتیموان: یک کاتالیزور مهم PET که عامل بروز سرطان و مشکلات تنفسی در بدن است. از این ماده به مقدار بسیار کمی در تولید بطری پلاستیکی استفاده شده اما باز هم برای سلامتی خطر دارد.
- فتالات: یکی از ترکیباتی که موجب انعطافپذیری پلاستیک میشود، فتالات است. این ماده زمانی برای بدن مضر خواهد بود که در مقادیر بالا استفاده شود.
فرمالدهید: این ماده همان ترکیبی است که موجب تغییر مزه آب میشود و در اصطلاح آب طعم پلاستیک میگیرد. زمانی فرمالدهید در آب آزاد میشود که در معرض تابش نور خورشید یا حرارت بالا قرار بگیرد.
خطر مصرف آبگرم در چای ساز
بدنه چای سازهای پلاستیکی از موادی به نام پلی کربنات یا پلی پروپیلن (BPA) بیسفنول آ ساخته میشوند. استفاده از این ماده شیمیایی بسیار مضر است به طوری که در کشورهای کانادا و ژاپن برای ساخت اسباببازیهای کودکان از BPA استفاده نمیکنند زیرا مشکلاتی مانند اختلال در رشد کودکان، چاقی و افزایش وزن و غیره را به همراه دارد. از عوارضی که مصرف چای ساز پلاستیکی میتواند بر بزرگسالان بگذارد میتوان به دیابت، ناباروری، اختلال غدد، سرطان سینه، بیماری قلبی و عروقی، سرطان پروستات و غیره اشاره کرد.
زمانی که آب شروع به جوشیدن کند این ماده در آب آزاد میشود و موجب تغییر ساختار شیمیایی آب جوش خواهد شد، به همین دلیل مصرف کنندگان نباید به دنبال چایسازهای پلاستیکی باشند با وجود اینکه قیمت بسیار کمتری نسبت به چای سازهای استیل دارند اما معایب و عوارض آن بسیار زیاد است.
عوارض مصرف نوشیدنیهای گرم در ظروف پلاستیکی
استفاده از ظروف یکبار مصرف عوارضی دارد که مصرف نوشیدنیهای داغ در این ظروف شدت این عوارض را بیشتر خواهد کرد، مهمترین عوارض مصرف نوشیدنیهای گرم در ظروف پلاستیکی عبارتند از:
- استفاده از این ظرفها احتمال ابتلا به سرطان کبد را افزایش میدهد.
- دیوکسین موجود در ظروف یکبار مصرف موجب سرطان سینه در زنان خواهد شد.
- مشکل بازیافت پسماند این ظرفها موجب نازیبا شدن محیط میشود.
- تابش نور مستقیم خورشید و گرمای زیاد باعث آزاد شدن ترکیبات شیمیایی و خطرناک میشود و این ترکیبات مستقیما روی محتویات داخل ظرف تاثیر میگذارند. بدین ترتیب مواد مضر را به مواد غذایی درون ظرف منتقل میکنند.
- استفاده طولانی مدت از این ظروف موجب ناراحتیهای گوارشی میشود.
برای کاهش عوارض و معایب استفاده از بطریهای پلاستیکی بهتر است بطریهای آب مصرف شده را دوبار پر نکنید و برای جلوگیری از آزاد شدن مواد شیمیایی که در ساخت پلاستیک استفاده شده، نباید آن را در معرض تابش نور خورشید قرار دهید. بهتر است بطری های پلاستیکی پس از مصرف برای انجام بازیافت جداسازی شوند.