اگر اطراف خود را با دقت زیر نظر بگیریم، شاهد وجود پلاستیک هستیم، از بطریهای نوشابه، کیسههای مواد غذایی گرفته تا کارت شناسایی شما، ما هر روز پلاستیک را میبینیم و استفاده میکنیم. بسیاری از این پلاستیکها از مواد پتروشیمی به دست میآیند و این حجم از پلاستیک اطراف ما میتواند مزایا و معایبی داشته باشد. بهترین راه استفاده مجدد، بازیافت پلاستیک است.
پلاستیک میتواند آلودگی در محیط افزایش دهد و بر روی طبیعت و زندگی انسان تاثیر به سزایی بگذارد و حتی این اثرات میتواند انسان و محیط زیست را در معرض خطر قرار دهد. همچنین، اگر مصرف پلاستیک را به درستی مدیریت نکنید، ساختن پلاستیکهای جدید میتواند باعث اتلاف منابع شود. بنابراین استفاده و پردازش مجدد پلاستیک برای جلوگیری از ضایعات استراتژی منطقی است.
به همین دلیل، بازیافت پلاستیک یک روش ضروری در تولید پلاستیک است. ممکن است تعجب کنید که بازیافت پلاستیک به چه معناست یا بازیافت چگونه اتفاق میافتد؟ این مقاله به تمام سوالات شما پاسخ میدهد. ما به شما نشان میدهیم که چگونه پلاستیک بازیافت میشود و چرا بازیافت برای انسان و محیط زیست مفید است.
بازیافت پلاستیک روشی برای جمع آوری زبالههای پلاستیکی و تبدیل مجدد آنها به محصولات پلاستیکی جدید و مفید است. در جهان بیش از یک تریلیون پوند مواد پلاستیکی تولید و استفاده میشود. بازیافت پلاستیک تضمین میکند که این مقدار عظیم پلاستیک هدر نمیرود. در عوض، میتوانید مواد را دوباره پردازش کنید تا محصولات دیگر را ایجاد کنید.
پلاستیک های بازیافتی رایج کدام اند؟
بیشتر پلاستیکهایی که در زندگی روزمره با آنها روبرو میشویم قابل بازیافت هستند. بنابراین بهتر است اطلاع داشته باشید کدام یک از رایجترین انواع پلاستیکی که میتوانید بازیافت کنید.
PET
PET (پلی اتیلن ترفتالات) یک ترموپلاستیک محبوب است. این ماده برای تولید محصولات کم فشار عالی است و الیاف لباس و بطریهای نوشابه محصولات محبوب ساخته شده از PET هستند.
HDPE
HDPE (پلی اتیلن با چگالی بالا) نیز یک ترموپلاستیک است و در مقایسه با PVC نرمتر و انعطاف پذیرتر است. نمونههایی از محصولاتی گالن و لوله هستند که تولید کنندگان از HDPE برای تولید آنها استفاده میکنند. ظروف پلاستیکی بسته بندی که به روش های مختلف بادی و تزریقی در ساپل تولید می شوند، عموما با پلی اتیلن مرغوب و نو ساخته میشوند. این ظروف پلی اتیلنی به راحتی بازیافت می شوند و می توانند در موارد مختلف مجددا مورد استفاده قرار بگیرند.
PVC
PVC (پلی وینیل کلراید) یکی دیگر از مواد ترموپلاستیک است و یکی از مواد پلاستیکی رایج در سراسر جهان است. از این ماده برای تولید سیم، لوله، بطری و موارد دیگر استفاده میشود.
LDPE
این ماده برعکس HDPE است. LPDE (پلی اتیلن با چگالی کم) برای ساخت کیسههای پلاستیکی استفاده میشود. گاهی اوقات، بازیافت این مواد آسان نیست و به جای بازیافت، میتوانید آنها را تمیز کرده و برای اهداف دیگر مجددا استفاده کنید.
با این حال، واقعیت این است که شما نمیتوانید همه انواع پلاستیک را بازیافت کنید. به این دلیل است که محصولات پلاستیکی از مواد مختلفی تولید میشوند و بازیافت برخی از این مواد غیر اقتصادی است.
معمولا این موضوع به دلیل طولانی بودن فرآیند یا هزینه زیاد است و گاهی اوقات، ناکارآمدی فرآیند بازیافت موجود نیز تاثیرگذار است. به عنوان مثال، اگر این مواد را در تجهیزات بازیافت قرار دهید، ممکن است باعث توقف یا شکستن تجهیزات شوند. آیا میپرسید چه نوع پلاستیکی در این دسته قرار میگیرد؟ در ادامه برخی از این موارد را ذکر میکنیم.
PS
PS یک پلیمر است و نمونههایی از محصولاتی که از این پلاستیک به دست میآیند عبارتند از ظروف کارد و چنگال پلاستیکی و موارد دیگر است.
PP
PP نیز یک پلیمر است و تولیدکنندگان اغلب از آن برای ساخت جعبههای پلاستیکی، مبلمان پلاستیکی و درب شیشههای پلاستیکی استفاده میکنند. در بیشتر موارد، شرکتهای بازیافت آن را رد میکنند یا به عبارتی از بازیافت آن استقبال نمیکنند.
بنابراین، از همه چیزهایی که بگذریم، بازیافت پلاستیک به نوع ماده بستگی دارد و مواد پلاستیکی که بازیافت نمیکنید از بین میروند یا در محلهای دفن زباله دفع میشوند. با این وجود، بازیافت بهترین انتخاب برای مواد پلاستیکی است.
نحوه بازیافت پلاستیک
همانطور که اشاره کردیم، پلاستیکها انواع مختلفی دارند و این تنوع باعث میشود که بازیافت همه پلاستیکها به یک شکل غیرممکن شود. با این حال، دو روش برای بازیافت پلاستیک وجود دارد که در ادامه با آنها آشنا میشویم.
بازیافت سنتی
این روش رایجترین روش بازیافت است و گاهی اوقات با نام دیگری، بازیافت مکانیکی نیز خطاب میشود. این روش برای بازیافت مواد ترموپلاستیک مناسب است.
روش بازیافت سنتی شامل ذوب پلاستیک و پردازش آنها به محصولات پلاستیکی جدید است. پس از اینکه بازیافتکنندگان پلاستیک را ذوب کردند، آنها را از طریق فرآیندی به نام قالبگیری تزریقی به محصولات جدیدی تبدیل میکنند. البته که تولید ظروف تزریقی با استفاده از مواد نو نیز انجام میشود. برا اطلاع بیشتر مقاله نکات ظروف پلاستیکی تزریقی را مطالعه کنید.
بازیافت پیشرفته
بازیافت پیشرفته فرآیندی است که از طریق آن اثر مواد شیمیایی باعث تجزیه مواد پلاستیکی میشود. این روش از سه تکنیک دیگر تشکیل شده است و این تکنیکها شامل تجزیه در اثر حرارت، بازیافت شیمیایی و تبدیل به گاز است.
پیرولیز تکنیکی است که شامل بازیافت زبالههای پلاستیکی به نفت خام است. بازیافت شیمیایی مستلزم تبدیل یک پلیمر به مونومر است که میتواند محصولات جدیدی ایجاد کند. به عنوان مثال، تولیدکنندگان از بازیافت شیمیایی برای ساخت نایلون استفاده میکنند. از طرف دیگر، تولیدکنندگان از گاز حاصل از این فرآیند برای تولید انرژی استفاده میکنند.
بازیافت سنتی و پیشرفته هر دو مزایای خاص خود را دارند. با این حال، استفاده از هر یک از دو روش بستگی به امکانات موجود دارد. محصول نهایی که یک بازیافتکننده قصد تولید آن را دارد، روش بازیافت را نیز تعیین میکند. با این وجود، همه روشها شامل مراحل مشابه در طول بازیافت هستند. نگران نباشید؛ این مراحل را در قسمت بعدی به شما خواهیم گفت.
فرآیند گام به گام بازیافت پلاستیک
بازیافت پلاستیک به سختی تولید محصولات پلاستیکی جدید نیست. این موضوع شامل رویههای دقیق و توجه به جزئیات میشود و فرآیندها ممکن است ماهها طول بکشد. صرف نظر از نوع پلاستیک و استفاده از آن، معمولا در طی بازیافت مراحل کلی را طی میکند. در ادامه شش مرحله ضروری برای بازیافت مواد پلاستیکی بیان شده است.
مرحله 1: جمع آوری زباله های پلاستیکی
اولین قدم برای بازیافت پلاستیک، جمع آوری زبالههای پلاستیکی است. در حالی که این فرآیند ممکن است کار آسانی به نظر برسد اما کاملا اینطور نیست.
در این مرحله، کارمندان یا داوطلبان برای جمعآوری زبالههای پلاستیکی از خانهها، ادارات و مکانهای عمومی به اطراف میروند. برخی از مناطق دارای مکانهای جمع آوری هستند که مردم میتوانند پلاستیکهای خود را در آنجا دفع کنند.
برخی از شرکتها سطل بازیافت را در اطراف مکانهای عمومی، مناطق مسکونی و مناطق صنعتی قرار میدهند تا جمع آوری را آسان کنند. مردم میتوانند زبالههای پلاستیکی خود را در این سطلها بریزند و این سطلها جدا از سطلهای زباله معمولی هستند. سپس سطلهای بازیافت جمعآوری میشوند و برای ادامه فرآیند به بازیافتکنندگان منتقل میشوند.
اغلب اوقات، جمعآوری دستی پلاستیک یا انداختن زبالههای پلاستیکی در سطلهای بازیافت ممکن است با پاداش همراه باشد. بازیافتکنندگان در این مرحله انواع پلاستیک را بازیابی کرده و به محوطه جمعآوری میفرستند.
مرحله 2: طبقه بندی پلاستیک ها
اکنون بازیافتکنندگان پلاستیکی را که جمعآوری کردهاند به مراکزی میفرستند که در آنجا پلاستیکها را بر اساس انواع آن جدا میکنند. همانطور که میدانید پلاستیکها از نظر اندازه، رنگ، ضخامت و کاربرد متفاوت هستند. در این فرآیند، ماشینهای بازیافت، پلاستیکها را بر اساس خواص مواد مرتب میکنند.
اغلب، رنگ و محتوای رزین در پلاستیک پایهای است که بازیافتکنندگان بر اساس آن پلاستیکها را مرتب میکنند. مرتبسازی ضروری است زیرا به بازیافتکنندگان این امکان را میدهد تا بدانند کدام ماده درگیر است و چگونه بازیافت میشود.
مرحله 3: شستشو برای از بین بردن ناخالصی ها
پس از دستهبندی پلاستیکها، شرکت بازیافت مواد را میشویند تا ناخالصیها را از بین ببرند. این ناخالصیها در پلاستیک شامل برچسبهای کاغذی، کثیفی و ذرات میشود. همچنین شستشوی پلاستیک چسب و مواد شیمیایی اضافی را پاک میکند که ممکن است در مواد پلاستیکی وجود داشته باشد.
شستشو ضروری است زیراعدم حذف ناخالصیها ممکن است به محصول جدید آسیب برساند. علاوه بر این، آلایندههای موجود در محصولات معمولا مواد پلاستیکی نیستند و ممکن است قابل بازیافت نباشند.
مرحله 4: خرد کردن و تغییر اندازه
این فرآیند بلافاصله پس از شستشوی پلاستیک انجام میشود و بازیافت پلاستیک در حالت توسعه یافته غیرممکن است. نیاز به تغییر اندازه مواد پلاستیکی به شکلی وجود دارد که قابل بازیافت باشد. در فرآیند چهارم، مواد در خردکنها قرار میگیرند تا پلاستیک به قطعات تبدیل شود.
یک ماده پلاستیکی که به قطعات کوچک بریده شده است، پردازش آن راحتتر از زمانی است که به شکل اصلی خود قابل مشاهده است. همچنین خرد کردن امکان پردازش مجدد پلاستیک را به مواد دیگر به غیر از محصولات پلاستیکی فراهم میکند. تغییر اندازه شناسایی عناصری مانند فلز را آسانتر میکند که بازیافتکنندگان در حین شستشو نتوانستند کشف کنند.
مرحله 5: شناسایی و جداسازی پلاستیک ها
پس از تکمیل تغییر اندازه، فرآیند بعدی شناسایی و جداسازی مواد پلاستیکی است. در این فرآیند، ذرات پلاستیک تحت مراحل آزمایش قرار میگیرند و دلیل آزمایش پلاستیکها تشخیص کلاس و کیفیت پلاستیک است. سپس مواد پلاستیکی بر اساس ویژگیهایشان برای پردازش بیشتر جدا میشوند.
چندین ویژگی در این فرآیند آزمایش شده است و یکی از این ویژگیها میزان تراکم است. بازیافتکنندگان این ذرات پلاستیکی را در یک ظرف آب قرار میدهند تا چگالی پلاستیک را تعیین کنند. ذراتی که غرق میشوند چگالی کمتری دارند، در حالی که آنهایی که شناور هستند متراکمتر هستند.
آزمایش دیگری که انجام میشود، طبقهبندی هوای مواد پلاستیکی است. طبقهبندی هوا ضخامت پلاستیک را تعیین میکند و برای ارزیابی طبقهبندی هوا، بازیافتکنندگان ذرات پلاستیک را در یک تونل باد قرار میدهند. پلاستیک ضخیمتر و بزرگتر در انتهای تونل باد باقی میماند و نازک ترها شناور خواهند شد.
همچنین این مرحله کیفیتهای دیگری مانند رنگ و نقطه ذوب پلاستیک را مشخص میکند. بازیافتکنندگان نمونههایی از مواد پلاستیکی را برای تعیین نقطه ذوب و رنگ هر ماده آزمایش میکنند. پس از انجام مراحل شناسایی، ذرات پلاستیک را جدا کرده و برای پردازش بیشتر میفرستند.
مرحله 6: ترکیب کردن
ترکیب کردن آخرین فرآیند در بازیافت پلاستیک است. این مرحله جایی است که بازیافتکنندگان ذرات پلاستیک را به موادی تبدیل میکنند که تولیدکنندگان میتوانند آنها را تولید کنند. ترکیب شامل خرد کردن و ذوب ذرات پلاستیکی میشود، به این فرآیند اکستروژن نیز میگویند.
گاهی اوقات، بازیافتکنندگان پلاستیک را به مناطق مختلف منتقل میکنند تا بتوان آنها را بازیافت کرد. بازیافتکنندگان ممکن است به دلیل ویژگیهای مرحله پنج، مواد را به کارخانههای دیگر منتقل کنند. یک شرکت بازیافت ممکن است ظرفیت پردازش تمام انواع پلاستیکی را نداشته باشد که شناسایی میکند.
مطالعه بیشتر: پلاستیک چه تاثیری بر محیط زیست و سلامت ما دارد؟
مزایای بازیافت پلاستیک
اکنون ممکن است تعجب کنید که چرا بازیافت یک انتخاب عالی است. به هر حال، این روند به نظر دست و پا گیر است و باید آن را بر اساس مزایای آن توجیه کنید. واقعیت این است که مزایای مختلفی دارد و این مزایا دلیلی است که شما باید فرهنگ بازیافت را تشویق کنید. پس این فواید چیست؟ در ادامه موارد مهم را ذکر کردهایم.
- بازیافت پلاستیک میزان زبالههایی را کاهش میدهد که به اقیانوسها ختم میشود.
- بازیافت پلاستیک باعث ایجاد مشاغل جدید میشود.
- درآمد اضافی برای دولت و سازمانهای خصوصی ایجاد میکند.
- بازیافت پلاستیک باعث کاهش انتشار دی اکسید کربن و گازهای مضر در محیط میشود.
- بازیافت پلاستیک فضای مورد استفاده به عنوان محل دفن زباله را حفظ میکند. استفاده از آن محلهای دفن زباله را برای مقاصد دیگر ممکن میسازد.
- بازیافت باعث صرفه جویی در مواد نفتی میشود که تولیدکنندگان ممکن است از آن برای تولید پلاستیکهای جدید استفاده کنند.
- مصرف انرژی را کاهش میدهد که تولیدکنندگان برای تولید محصولات جدید مصرف میکنند.
- بازیافت پلاستیک از گرم شدن کره زمین جلوگیری میکند.
- ظهور همه اشکال آلودگی را کاهش میدهد.
- بازیافت پلاستیک برای داوطلبانی درآمد ایجاد میکند که زبالههای پلاستیکی را جمع آوری میکنند.
- بازیافت پلاستیک به کاهش فعالیتهایی مانند جنگلزدایی کمک میکند که هنگام ساخت پلاستیک جدید اتفاق میافتد.
- سبک زندگی پایدار را در بین مردم تشویق میکند.
سخن پایانی
پلاستیکها در زندگی روزمره ما اهداف زیادی را دنبال میکنند. این مقاله بازیافت پلاستیک و مزایایی را توضیح داده است که جهان در صورت بازیافت پلاستیک به دست میآورد. بنابراین، وقتی محتوای درون یک بطری پلاستیکی را استفاده میکنید، آن را دور نیندازید و حتما پلاستیک را به گونهای دور بریزید که امکان بازیافت آن را فراهم کند.
مطالعه بیشتر: 12 تست مهم ظروف بسته بندی پلاستیکی
واقعا کاش یکم بیشتر به بازیافت پلاستیک اهمیت بدیم 🙁